بازدیدکنندگان مختلفی از طریق موتور جستجو به سایت شما میرسند و از آن بازدید میکنند و طبیعتاً هر یک از آنها برای رسیدن به سایت شما کلمات کلیدی و عبارات متفاوتی را جستجو کردهاند.
سوالی که پیش میآید این است که آیا میدانید عبارت اصلی که بیش از هر عبارت دیگری، باعث شده ترافیک موتورهای جستجو و به طور خاص گوگل به سایت شما هدایت شوند چه هست؟
و یا اینکه آیا میدانید صفحهی اصلی سایت شما که بیشترین ورودی را از ترافیک موتورهای جستجو دریافت میکند کدام هست؟
به این نکته توجه داشته باشید زمانی که تعداد و تنوع صفحات سایت یا وبلاگ شما هنوز زیاد نشده است، معمولاً کلمات کلیدی اصلی و صفحات کلیدی اصلی به یک محتوای واحد اشاره دارند.
اما به تدریج با افزایش تنوع مطالب، کلمات کلیدی و صفحات کلیدی ممکن است از یکدیگر فاصله بگیرند.
بنابراین سعی کنید خودتان را عادت دهید که این دو را به صورت مستقل ببینید و آنها را بصورت جداگانه بررسی کنید؛ حتی اگر در اوایلِ کارتان، کاملاً مشابه هم باشند.
ابزار یافتن کلمات کلیدی
احتمالاً اگر در تلاش باشید ترافیک سایت خود را بهتر بشناسید و تحلیل کنید، در نخستین بررسیها به دو سرویس Google Webmaster tools و Google Analytics برمیخورید.
گوگل وبمستر کاربردهای متعددی دارد. اما یکی از مهمترین کاربردهای آن، بررسی و ارزیابی ترافیک ورودی از طریق موتور جستجوی گوگل است.
سادهترین اطلاعاتی که میتواند برای شما مفید باشد، تعداد کلیکهای ورودی است که هر روز از موتور جستجوی گوگل دریافت میکنید. البته علاوه بر کلیک، اطلاعات Impression هم در اختیار شما قرار میگیرد.
هر بار که کسی در گوگل جستجو کرده و یکی از لینکهای سایت شما نمایش داده شده، یک Impression محسوب میشود.
هر مرتبه که پس از نمایش لینک، کاربر روی لینک شما کلیک کند، به آمار Click سایت شما افزوده میشود.
یکی از سادهترین و در عین حال مهمترین بخشهای کنسول جستجوی گوگل، قسمت Performance است که در آن میتوانید هر دو دستهی صفحات کلیدی و کلمات کلیدی را بررسی کنید.
چرا کنسول گوگل؟
یکی از سوالاتی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که وقتی من خودم میدانم چه کلمات و عباراتی برایم مهم هستند، چرا باید پیوسته کلمات و صفحههای برترِ معرفی شده توسط گوگل را ببینم و بررسی کنم؟
علتهای متعددی برای طرح این پیشنهاد وجود دارد که در ادامه به دو مورد از آنها میپردازیم.
آزمایش و خطا
اگر کلمه یا کلمههایی برای شما مهم باشند، احتمالاً مطالب متعددی را دربارهی آنها تولید و منتشر کردهاید.
اما معمولاً نمیتوانید به سادگی حدس بزنید که کدامیک از آنها در رقابت با صفحات مشابه خود، موفق خواهند شد.
بنابراین اگر دربارهی یک موضوع چند مطلب دارید، هرگز به شهود خود اعتماد نکنید و نتایج را در کنسول سرچ بررسی کنید.
وقتی مطمئن شدید که کدام صفحهها و مطالب شما موفقتر هستند، روی آنها وقت بگذارید و دوباره آنها را ویرایش کرده و تکمیلتر کنید.
این نکته را به خاطر داشته باشید که آزمایش و خطا، بخشی از فرایند بهینه سازی سایت و سئو است.
توجه به تلاش
گاهی اوقات در عین تلاش برای تولید محتوا حول یک موضوع خاص، ممکن است برخی نوشتههایتان که اصلاً آنها را جدی نگرفتهاید، رتبهی خوبی در صفحه نتایج جستجو به دست بیاورند.
مثلاً ممکن است تمام سایت شما دربارهی صنعت تجهیزات پزشکی باشد و یک یا دو مطلب دربارهی ابهام اقتصادی نوشته باشید.
اتفاقاً از میان همهی صفحاتی که به معرفی محصولات و بحثهای تخصصی اختصاص دادهاید، این یکی دو مطلب، رتبهی خوبی به دست آوردهاند و بخش قابلتوجهی از ورودی سرچ سایت شما به این صفحهها هدایت میشود.
به عبارتی میتوان گفت که اینها میوههای ناخواسته در تولید محتوا هستند که دو کاربرد اصلی و بسیار مهم دارند.
کاربرد اول این است که با جذب ترافیک، اعتبار سایت شما را افزایش میدهند و رتبه سایت شما را بهتر میکنند و وقتی برای شما ضرری ندارند، چرا از منافعشان استفاده نکنید؟
ضمن اینکه کسی که در نخستین آشنایی با شاخصهای سایت شما، رتبهی بهتر و ترافیک بالاتری را میبیند، سادهتر به کارتان اعتماد خواهد کرد.
کاربرد دوم بخشی از دستاوردهای تجربی من طی چند سال اخیر است و البته با منطق کلی سرچ و ارزیابی صفحات نیز همخوانی دارد.
صفحهای که در نتایج جستجو رتبهی خوبی به دست آورده، از نظر گوگل یک صفحهی معتبر است.
لینکی که از این صفحه به سایر صفحات سایت خود میدهید، میتواند اعتبار آنها را هم افزایش دهد.
البته به شرطی که وقتی یک بازدیدکننده را به صفحات دیگر هدایت کردید، رضایت او تأمین شود.
بنابراین اگر متوجه شدید یکی از صفحات شما ورودی خوبی دارد، میتوانید لینک چند صفحهی دیگر را که برایتان مهم است و دوست دارید رتبهی آنها هم در سرچ بهتر شود در آنجا قرار دهید.
اما این کار فقط در صورتی مفید است که اصول اخلاقیِ لینک کردن را رعایت کنید و به شکلی لینک را معرفی کنید که اگر آن صفحه برای بازدیدکنندهی شما جذاب نیست، هرگز به اشتباه روی آن کلیک نکند و فقط در صورتی کلیک کند که واقعاً به آن علاقهمند باشد.
مقطع زمانی محاسبهی صفحات و کلمات کلیدی
در گزارشِ Performance در کنسول جستجوی گوگل، میتوانید مقطع زمانی مد نظر خود را انتخاب کنید.
انتخاب مقطع زمانی دست شماست و برخی از متداولترین گزینهها هم به صورت پیشفرض در اختیارتان قرار گرفتهاند:
- هفت روز اخیر
- بیست و هشت روز اخیر
- سه ماه اخیر
- شش ماه اخیر
- دوازده ماه اخیر
- شانزده ماه اخیر
طبیعی است که وقتی مقطع زمانی را تغییر میدهید، ممکن است ترتیب کلمات و صفحات کلیدی شما تغییر کند.
افق زمانی مناسب، بسته به شرایط و نیاز شما متفاوت است.
مثلاً اگر سایت شما هنوز ترافیک بالایی ندارد و از نظر سئو هم چندان قوی نیست، منطقی است بازههای زمانی بزرگتر مثل سه ماه یا بیشتر را انتخاب کنید.
چون در مقاطع کوتاه، بازدیدهایتان آنقدر زیاد نخواهد بود که آمار استخراج شده برایتان قابل اتکا باشد.
اما بعد از اینکه در برخی کلمات کلیدی و صفحات خاص، رتبهی خوبی پیدا کردید؛ مهم است که دائماً برای حفظ و نگهداری آن رتبه تلاش کنید.
در چنین شرایطی منطقی است بازههای زمانی کوتاهتر مثل ۷ روز یا ۲۸ روز را انتخاب کنید تا اگر ترافیک صفحهها کم شد یا رتبههای آنها خراب شد، زودتر متوجه شوید و برای اصلاح و بهبود محتوا اقدام کنید.
Click یا Impression
Impression نشاندهندهی تعداد دفعاتی است که مطلب شما در نتایج جستجو ظاهر شده است، البته مستقل از اینکه مخاطب روی آن کلیک کرده باشد یا نه.
مثلاً اگر مطلب شما در پایین صفحهی اول نتایج جستجو بیاید، ممکن است هزاران بار به مخاطبان نمایش داده شود، اما آنها صرفاً چند دهبار روی آن کلیک کنند.
قاعدتاً شما در نهایت، علاقهمند هستید که کلیک مخاطب را دریافت کنید؛ اما طبیعی است که نخستین گام در سئو،Impression باشد چون تا دیده نشوید کسی روی لینک شما کلیک نمیکند.
اگر یک سایت حرفهای دارید و روی سئو هم بسیار کار کردهاید، احتمالاً در همان اوایل منتشر شدن مطلب، Impression و Click نسبتاً خوبی خواهید داشت.
اما پیشنهاد من این است که قبل از Click، به Impression فکر کنید. حتی اگر آمار هم میگیرید و میخواهید کلمات کلیدی و صفحات اصلی خود را پیدا کنید، به جای توجه به Click به Impression نگاه کنید.
Impression را میتوان یک فرصت بالقوه دانست. همین که مطلبی دارید و میدانید که ۱۰۰۰ بار نمایش داده شده اما مثلاً فقط ۱۰ بار روی آن کلیک شده، به شما نشان میدهد که با کمی تلاش، میتوانید رتبهی این مطلب را بهبود داده و کلیکهای بیشتری را دریافت کنید.
البته مطلب دیگری که ۱۰۰ بار Impression داشته و ۲۰ بار روی آن کلیک شده، ظاهراً موفقتر است. اما بهخاطر داشته باشید که هر چقدر هم تلاش کنید، ظرفیت بالقوهی این مطلب، چندان زیاد نیست و شاید اقتصادی نباشد که برای بهبود وضعیت آن در نتایج جستجو وقت بگذارید.
حجم جستجوی کلمات کلیدی
شرکت گوگل حوالی سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷، سرویس گوگل ترندز را راه اندازی کرد. البته سرویس ترند گوگل به نسبت سایر خدمات این شرکت اوج و فرودهای زیادی را تجربه کرده است.
از طریق این سرویس شرکت گوگل، میتوانیم روند جستجوی واژههای مختلف در موتور جستجوی گوگل را مشاهده و بررسی کنیم.
یکی از قابلیتهای خوب گوگل ترندز، امکان مقایسهی حجم جستجو برای واژههای مختلف است.
همچنین قابلیت دیگر این سرویس، اشاره به سایر ترکیبهایی است که در جستجو مورد استفاده قرار میگیرد.
کسانی که در زمینهی بهینه سازی موتورهای جستجو یا سئو فعالیت میکنند، با استفاده از این اطلاعات، میتوانند در زمینهی انتخاب واژهها، اصطلاحات و ترکیبها در نوشتههای خود، تصمیم بهتری بگیرند و با این شیوه، در رقابت با سایر وبسایتها، جایگاه بهتری پیدا میکنند و حتی میتوانند به قرار گرفتن در صفحه اول گوگل فکر کنند. ولی این موضوع ظرافتهای زیادی دارد و آمار گوگل به تنهایی برای تصمیم گیری کافی نیست و آمار سرچ گوگل صرفاً یکی از فاکتورهای تصمیم گیری در این زمینه است.
البته این موضوع را به خاطر داشته باشید که گوگل نمیتواند Conversion را اندازه بگیرد. چون Conversion بر اساس استراتژی طراح سایت تعیین میشود و فقط خودش و تیمش میدانند که با چه معیاری Conversion را میسنجند.
با توجه به مطالعه و تجربه در این حوزه به این نتیجه رسیدهام که کسب رتبه در کلمات بلند، نه تنها ساده تر، بلکه حتی اثربخش تر است.
اما در کل، این روزها گوگل به یک سیستم Machine Learning از نوع پیچیده تبدیل شده که صدها فاکتور دست به دست هم میدهند و نهایتاً خروجی را میسازند که کوتاه و بلند بودن کلمات هم در کل برای آن مهم نیست.
ترکیب کلمات و نحوه قرار گرفتن آنها در کنار هم و ماتریس سمانتیکی که میسازند و بردار ویژهی آن ماتریس و زاویهی آن بردار ویژه با بردار متناظر Query کاربر، یکی از دهها عاملی است که به تعیین رتبهی صفحه کمک میکند.
توضیحات تکمیلی
یکی از نخستین توصیههایی که در سئو مطرح میشود این است که بهتر است سایت با چند آدرس در دسترس نباشد. چون مشکلِ محتوای دوگانه به وجود میآید. یعنی در آدرسهای متفاوت، دقیقاً یک مطلب وجود خواهد داشت.
البته به این نکته توجه کنید که به علتهای مختلف، از جمله راحتی کاربر که گاهی آدرس را با www و گاهی بدون www تایپ میکند ممکن است نتوانیم از آدرسدهی دوگانه یا چندگانه اجتناب کنیم.
کاری که طراحان سایت انجام میدهند و حتماً برای سایت شما هم انجام شده این است که یکی از دو آدرس را روی دیگری Redirect میکنند. یعنی یا www.example.com را روی example.com ریدایرکت میکنند یا بالعکس؛ البته در پلتفرمهایی مثل WordPress و Drupal، در قسمت تنظیمات چنین گزینهای در نظر گرفته شده که کدام آدرس اصلی فرض شود و چنین تنظیمی حتی از تعریفِ دستیِ کدِ redirect هم راحتتر است.
روش فهمیدن اینکه کدام آدرس روی دیگری ریدایرکت شده هم ساده است.
کافی است آدرس را تایپ کنید و پس از اینکه صفحه باز شد ببینید در Address Bar چه تغییری انجام شده.
به آدرسی که همهی آدرسهای دیگر را روی آن Redirect کردهاند و هر چیزی تایپ میکنید نهایتاً روی آن آدرس نهایی میرود، آدرسِ Canonical یا کانونی میگویند.
فقط یک راهکار ساده و کاربردی برای این موضوع وجود دارد و آن این است که آدرس کنونیکال را در کنسول گوگل Verify کنید.
مثلاً اگر آدرس کنونیکال شما www.example.com است، به خاطر داشته باشید که آدرس example.com اصلاً برای گوگل وجود خارجی ندارد و به تعبیری، مجازی است.
گوگل سایت واقعی را www.example.com میداند که ممکن است چند آدرس دیگر روی آن ریدایرکت شده باشند.
در انتها با توجه به اهمیت این موضوع برای یک سایت، هر نوع ابهام یا سوالی که در این زمینه دارید را با ما مطرح کنید و اطمینان داشته باشید که در حد توانمان به شما کمک خواهیم کرد.