همیشه در تبلیغات، قصد داریم که یک یا چند پیام مشخص را برای مخاطبان خود ارسال کنیم. هر ابزاری که بتواند به عنوان بستری برای انتقال این پیام مورد استفاده قرار بگیرد، یک رسانه تبلیغاتی محسوب میشود. اجازه بدهید که در ادامه برخی از رایجترین انواع رسانه های تبلیغاتی را با هم مرور کنیم.
1- نشریات چاپی
همیشه نشریات چاپی و مکتوب در میان انواع رسانه های تبلیغاتی یکی از گزینه های مطرح بودهاند. روزنامهها، هفتهنامهها، ماهنامهها و کاتالوگها و کتابهایی که به صورت تخصصی در هر صنعت منتشر میشوند نمونههایی از نشریات مکتوب محسوب میشوند. البته بدیهی است که این رسانهها با وجود شباهت ظاهری، تفاوتهای جدی هم با یکدیگر دارند. به عنوان مثال نوع تبلیغات در یک روزنامه سراسری و یک ماهنامه تخصصی و عکسالعملی که مخاطبان به این دو رسانه مختلف نشان میدهند، تفاوتهای جدی با هم دارد.
گاهی اوقات هم تبلیغ کنندگان، تصمیم میگیرند به جای استفاده از نشریات متداول در جامعه، خودشان مستقیماً به انتشار تبلیغات به صورت مکتوب بپردازند. این کار ممکن است از کارهای سادهای از قبیل چاپ تراکت و بروشور آغاز شده و تا کارهای پیچیدهای مانند چاپ کتابهای اختصاصی ادامه پیدا کند. البته شیوهی اخیر، طبیعتاً دشوار بوده و تخصصیتر محسوب میشود. اما به همان اندازه اثربخشتر هم خواهد بود. چنین کاری را میتوان اضافه کردن یک رسانه جدید در کنار انواع رسانه های تبلیغاتی موجود دانست.
2- رادیو
سال ۱۹۱۹ اولین سالی بود که رادیوها به صورت پیوسته به پخش برنامه پرداختند. فقط یک سال طول کشید تا مدیران شبکههای رادیویی متوجه شوند که بهترین شیوه کسب درآمد و استقلال مالی شبکههای رادیویی، تبلیغات است.
حدود یک قرن است که عمده شبکههای رادیویی جهان برای کسب درآمد از تبلیغات استفاده میکنند و طبیعتا تبلیغدهندگان هم در فهرست رسانههای تبلیغاتی خود، به رادیو به عنوان یک گزینه توجه دارند.
3- تلویزیون و ماهواره
تلویزیون رسانه دیگری است که تقریباً همیشه مورد توجه تبلیغ دهندگان قرار داشته است. با وجود قیمت نسبتاً بالای تبلیغات تلویزیونی، هنوز هم بسیاری از مردم و تبلیغ دهندگان، تلویزیون را در گروه رسانههایی میدانند که تبلیغات در آن حتی اگر اثربخش هم نباشد، لااقل اعتباربخش است. البته امروزه بسیاری از تحلیلها بر این مسئله متمرکز است که تلویزیون در آینده نزدیک حاکمیت گسترده خود را بر حوزه تبلیغات از دست خواهد داد.
4- اینترنت و فضای دیجیتال
طبیعی است که اینترنت به عنوان رسانهای که امروزه به صورت گسترده و با قیمت نسبتاً پایین در دسترس همگان است، رسانه جذابی برای تبلیغات محسوب گردد.
البته طبیعتاً به دلیل اینکه عمر اینترنت به صورت ارزان و فراگیر هنوز به ده سال هم نرسیده است، هنوز دانش تبلیغات در آن به اندازه کافی رشد نکرده و عمده ابزارهای تبلیغاتی مورد استفاده در فضای آنلاین، صرفاً تقلیدی از ابزارهای سنتی قدیمی هستند. سایتهای تبلیغاتی، شبکههای اجتماعی، امکان ارسال ایمیلهای گروهی و مدیریت فضاهای تعاملی، تنها نمونههایی از کارکردهای اینترنت به عنوان یک رسانه در دنیای جدید محسوب میشوند.
5- موبایل
به سادگی نمیتوان در مورد تفکیک یا عدم تفکیک موبایل از سایر رسانههای مرتبط با اینترنت و فضای آنلاین نظر داد. در گذشته موبایل به عنوان یک رسانه مستقل دیده میشد. اما این روزها بسیاری از فعالان حوزه تبلیغات الکترونیک، موبایل را در کنار لپ تاپ و تبلت، یکی از ابزارهای اتصال به اینترنت میبینند. اما به هر حال، هنوز هم موبایل ویژگیهایی دارد که ما را وادار میکند آن را به صورت مستقل و جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.
6- اسپانسری
اکثر کسانی که در حوزه تبلیغات فعالیت میکنند، اسپانسر شدن را هم به عنوان یکی از رسانههای تبلیغاتی میشناسند و طبقهبندی میکنند. وقتی یک کنسرت یا برنامه فرهنگی یا نمایشگاه تخصصی اقتصادی برگزار میشود، در واقع یک رسانه جدید شکل گرفته که اگرچه تعداد مخاطبان آن محدود است، اما به دلیل ویژگیهای مشترک آنها و شناختی که از علایق و اولویتهای آنها وجود دارد میتواند رسانهای اثربخش باشد.
7- رسانههای محیطی
رسانههای محیطی هم بخش دیگری از دنیای بزرگ رسانهها هستند که به شدت مورد توجه تبلیغ دهندگان و همینطور آژانسهای تبلیغاتی قرار دارد.
اگرچه اکثر ما با شنیدن واژه رسانههای محیطی به یاد بیلبوردها میافتیم اما دقت داشته باشیم که رسانههای محیطی طیف بسیار گستردهای از رسانهها هستند که بیلبوردها و تبلیغات روی اتوبوسها و دکههای خدمات شهری و استرابوردها، ویدئووالها و …، تنها بخشی از آن محسوب می شوند.
8- ارسال پستی
ممکن است با خودتان فکر کنید که الان سالهاست چنین شیوهای منسوخ شده است و واقعیت هم این است که تا حد زیادی درست میگویید. این روزها به سختی میتوانید یک کمپین تبلیغاتی پیدا کنید که در بخشی از آن، ارسال دهها هزار نامه به منزل یا محل کار مردم در آن در نظر گرفته شده باشد.
اما این شیوه و شیوههای مشابه آن، هنوز هم به صورت کامل منقرض نشدهاند و تا زمانی که ارسال مکتوب پیامها رایج باشد، شکلهای مختلفی از این رسانه هم موجود است. تبلیغات بر پشت قبضهای تلفن ثابت را تقریباً میتوان در این گروه، طبقهبندی کرد.