استراتژی محصول چیست؟

استراتژی محصول و کسب و کارها، شباهت‌های زیادی با هم دارند که باعث می‌شود بتوان از دانسته‌ها و آموخته‌ها و ابزارهای یکی، برای دیگری استفاده کرد.

برای ایجاد یک کسب و کار جدید مراحلی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به ایده پردازی، ارزش آفرینی، مدیریت ریسک، مدیریت ابهام و چرخه عمر سازمان اشاره کرد. هر کسب و کار می تواند درون خود یک یا چند محصول داشته باشد و با هر محصول مانند یک کسب و کار برخورد کند.

برای هر محصول، می‌توان موضوعات زیر را در نظر گرفت:

• بازاریابی محصول
• استراتژی محصول
• برند محصول
• ایده پردازی برای محصول
• تشکیل سبدی از محصول‌ها
• توسعه محصول
• طراحی محصول جدید

با توجه به تنوعی که در تعریف استراتژی و نگرش استراتژیک وجود دارد، احتمالاً می‌توانید حدس بزنید که تعریف استراتژی محصول هم به همان اندازه متنوع است و منابع و مراجع مختلف، تعریف‌های متفاوتی از آن را ارائه می‌دهند.

3 بخش اصلی استراتژی محصول

1. طراحی محصول
2. مدیریت محصول
3. حذف محصول

طراحی محصول

در طراحی محصول جدید، معمولاً تمام گام‌هایی که باید از لحظه‌ی صفر تا پیش از مرحله‌ی تجاری شدن محصول طی شوند، مورد توجه قرار می‌گیرند.

این گام‌ها را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:

• شناخت بازار و وضعیت موجود

• ایده یابی و خلق ایده

• حذف ایده های نامناسب

• تحلیل کسب و کار

• توسعه محصول

• تست محصول

مدیریت محصول

بعد از اینکه محصول از لحاظ ویژگی‌ها و مشخصات و کیفیت تایید شد و مطمئن شدیم که مشتریان هم آن را دوست دارند و از آن استقبال می‌کنند، حالا وارد مراحل اقتصادی کسب و کار می‌شویم. همان کاری که وظیفه‌ی روزانه‌ی مدیران محصول یا Product Managers را تشکیل می‌دهد.

معمولاً برای مدیریت محصول سه بخش اصلی در نظر گرفته می‌شود:

• مدیریت دوران بلوغ محصول

• مدیریت دوران رشد محصول

• تجاری سازی محصول

بحث‌هایی مانند قیمت گذاری، نحوه حفاظت حقوقی از محصول و تامین سرمایه مورد نیاز، از جمله موضوعاتی هستند که در بحث تجاری سازی یا Commercialization مورد توجه قرار می‌گیرند.

مدیریت محصول در دوران رشد و بلوغ نیز، پیچیدگی‌ها و چالش‌های خود را دارد. رشد دوران افزایش روزافزون تقاضا است و بلوغ، دورانی است که دیگر، حجم تقاضا برای محصول ثابت و یکنواخت شده است.

بسیاری از مدیران محصول در دوران رشد آرامش و رضایت دارند. آنها همیشه از فرا رسیدن دوران بلوغ می ترسند و نگران هستند. این در حالی است که معمولا دوران بلوغ، در اثر تصمیم‌های اشتباه طی مرحله‌ی رشد، فرا می‌رسد.

حذف محصول

مستقل از اینکه دوست داشته باشیم یا نه، هر محصولی عمر مشخصی دارد و زمانی می‌رسد که دیگر بازار آن را مورد استقبال قرار نمی‌دهد. در اینجا باید محصول را به صورت ناگهانی حذف و یا به صورت تدریجی، محو کنیم.

این کار نیز نیازمند تصمیم‌های بسیار کلیدی و استراتژیک است و اگر زمان مناسب برای حذف را تشخیص ندهیم یا سرعت مناسب برای محو را انتخاب نکنیم، ممکن است به سود محصول لطمه زده و یا حتی آن را به یک پروژه‌ی زیان‌ده تبدیل کنیم.

در استراتژی هم جنس خواری، حتی برخی سازندگان موبایل، با وجودی که هنوز یک محصول آنها به فروش می‌رود، تصمیم می‌گیرند آن را از سبد محصولات خود حذف کنند. یا اینکه آن را در برخی کشورها عرضه نکنند که به نوعی استراتژی محو کردن محسوب می‌شود.